Gece ile Gündüz Arasındaki Denge: Türkiye'de Kalıcı Yaz Saati Etkiler
Güne daha erken başlamak amacıyla bütün saatler; her yıl mart ayının son pazar günü saat 03.00’ten itibaren bir saat ileri alınır ve her yıl ekim ayının son pazar günü saat 04.00’ten itibaren bir saat geri alınırdı. 1973’ten beri devam eden bu uygulamaya 2016 yılında Bakanlar Kurulu Kararı ile son verildi ve o tarihten bu yana saatler ileri veya geri alınmadan “yaz saati” uygulamasına devam ediliyor. Yaz saati uygulamasının kalıcı hale getirilmesi birçok kafa karışıklığına sebep oldu.
2016 yılına kadar Türkiye, yılda iki kez saat dilimini değiştirerek yaz ve kış aylarında güneşin doğuş saatlerini iş ve okul saatleriyle örtüştürmeye çalışıyordu. Ancak 2016’da Türkiye’nin 45. doğu meridyenini baz alarak saatleri sabitleme kararı alındı. Bu kararla birlikte, kış aylarında güneşin doğuş saatiyle uyandığımız saatler değişti. Örneğin, Erzurum’da güneş 07:20’de doğarken, İstanbul’da bu saat 08:10’da oldu. Bu değişikliğin temel gerekçesi enerji tasarrufu olarak gösterilmişti.
Ancak, 2021 yılında Sinan Küfeoğlu tarafından yapılan bir çalışma, bu gerekçenin yanlış olduğunu ortaya koydu. Küfeoğlu’nun araştırmasına göre, Türkiye’nin sabit yaz saati uygulamasının enerji tüketimine ne olumlu ne de olumsuz bir etkisi oldu. Küfeoğlu, saat ayarlarının enerji tasarrufuyla ilişkilendirilmesinin gereksiz olduğunu savunarak, saat dilimlerinin yarattığı sosyal ve psikolojik etkilere odaklanmanın daha önemli olduğunu vurguladı.
Bu sonuçlar, Türkiye’nin saat uygulamalarını yeniden değerlendirirken enerji tasarrufunun yanı sıra, sosyal ve psikolojik etkilerin de göz önünde bulundurulması gerektiğini ortaya koyuyor. Güne karanlıkta başlamak insan psikolojisine olumsuz yönde etkilediğine dair bilimsel araştırmalar ortaya konmuştur. Güneş ışığından alınacak verimle beraber günlük rutinlerimiz arasında oldukça yakın bir bağ vardır. Bundan dolayı saat ayarlamalarının, toplumun günlük yaşamına ve insanların sosyal etkileşimlerine nasıl etki ettiği üzerindeki araştırmaların daha fazla önem kazandığı bir dönemde, bu bulgular önemli bir referans olabilir.
Yorumlar
Yorum Gönder